1. Kiedy mamy do czynienia z pomocą publiczną? Test pomocy publicznej:
- Pojęcie działalności o charakterze gospodarczym/przedsiębiorcy w prawie wspólnotowym.
- Przesłanka angażowania zasobów państwa (środków publicznych).
- Przesłanka korzyści ekonomicznej (przysporzenia).
- Przesłanka selektywności wsparcia.
- Przesłanka zakłócenia konkurencji oraz wpływu na wymianę handlową (por. decyzje Komisji z 29 kwietnia 2015 r. w sprawach: SA.37432, SA.33149, SA.37904, SA.38035, SA.39403, SA.37963, SA.38208).
- Pomoc publiczna a pomoc de minimis – podstawowe różnice.
- Wpływ wyroku TSUE z 24 marca 2011 r. w połączonych sprawach T-443/08 i T-445/08 Leipzig-Halle na realizację projektów infrastrukturalnych.
2. Przegląd przepisów odnoszących się do pomocy publicznej:
- Art. 107 ust. 1 TFUE oraz Art. 108 TFUE (pomoc regionalna, pomoc horyzontalna, pomoc sektorowa, pomoc de minimis).
- Zawiadomienie Komisji w sprawie uproszczonej procedury rozpatrywania niektórych rodzajów pomocy państwa.
- Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej oraz akty wykonawcze.
3. Przypadki występowania pomocy publicznej z zakresu:
- Ochrony zdrowia (np. decyzja Komisji z 29 kwietnia 2015 r. w sprawie SA.37432 – Finansowanie szpitali publicznych w Regionie Hradec Kralov lub decyzja Komisji z 29 kwietnia 2015 r. w sprawie SA.37904 – Rzekoma pomoc publiczna dla centrum medycznego w Durmersheim oraz decyzja Komisji z 29 kwietnia 2015 r. w sprawie SA.38035 – Rzekoma pomoc publiczna dla specjalistycznej kliniki rehabilitacyjnej w dziedzinie ortopedii oraz chirurgii urazowej).
- Edukacji (np. decyzja Komisji z 8 listopada 2006 r. w sprawie Prerov Logistics College lub decyzja Komisji z 26 listopada 2 008 r. w sprawie N 343/2008 – Pomoc indywidualna dla College Nyireghaza na rozwój Centrum Wiedzy Partium).
- Dziennej opieki nad dziećmi: Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3; Decyzja nr 39/07/COL z dn. 27.02.2007 r. podtrzymana orzeczeniem Trybunału EFTA z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie E-5/07 Private Branehagers Landsforbund przeciwko Wysokiej Władzy EFTA dotycząca finansowania gminnych instytucji opieki nad dziećmi w Norwegii.
- Turystyki i kultury (np. decyzja Komisji z 20 listopada 2012 r. w sprawie SA.34891 – Pomoc dla Związku Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl lub decyzja Komisji z 14 grudnia 2010 r. w sprawie NN 67/2010 – Pomoc na zachowanie dziedzictwa kulturowego Kopalni Soli „Bochnia”).
- Rewitalizacji i mieszkalnictwa (np. decyzja Komisji z 27 marca 2014 r. w sprawie SA.36346 – Niemiecki program rewitalizacji terenów na cele działalności przemysłowej i handlowej lub decyzja Komisji z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie C 33/2005 dotyczącej planowanej pomocy Królestwa Niderlandów dla projektu „Marktpassageplan” w Haaksbergen).
- Gospodarczego wykorzystania infrastruktury (np. Wyrok Sądu w sprawie T-128/89 Aéroports de Paris, Pomoc państwa SA.35388 (2013/C) (ex 2013/NN i ex 2012/N) – Utworzenie portu lotniczego Gdynia-Kosakowo, Wyrok TSUE z 14.01.2015 r. w sprawie C-518/13 Eventech Ltd., Decyzja KE z 24.05.2011 r. w sprawie SA.31492 (N 375/2010) Platforma multimodalna związana z lotniskiem Ronchi dei Legionari, Decyzja KE z 19.11.2009 r. w sprawie N 470/2008 – Pomoc na działania rewitalizacyjne w obszarach zdegradowanych w Polsce).
4. Specyfika funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego:
- Art. 220 ustawy o finansach publicznych.
- Zawieranie umów z organizacjami pozarządowymi na udzielenie dotacji na zadania, które uzyskały dofinansowanie w otwartym konkursie ofert lub w formie uproszczonej w ramach art. 19 ustawy o działalności pożytku publicznym i o wolontariacie.
- Udzielanie dotacji na dofinansowanie kosztów inwestycji z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
- Udzielanie gminom dotacji celowych dla Ochotniczych Straży Pożarnych.
- Realizacja zadań publicznego transportu zbiorowego w przewozach pasażerskich o charakterze użyteczności publicznej w transporcie drogowym.
- Udzielanie zwolnień, ulg oraz umorzeń:
- należności publicznoprawnych oraz o charakterze cywilnoprawnym wraz z odsetkami i kosztami ich dochodzenia,
- nienależnie pobranego świadczenia,
- opłaty za pobyt dziecka w RZ lub PLOW,
- kar za uszkodzenie, zniszczenie lub usunięcie krzewów bez zezwolenia,
- opłat skarbowych.
- Obniżanie wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste w wyniku ugody lub ustawowo obniżanie „dla ubogich” lub dla nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków.
- Odroczenie, rozłożenie na raty opłaty za zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, dzierżawy mienia publicznego.
- Wnoszenie kapitału w formie aportu nieruchomości do spółki.
- Nabywanie udziałów w SSE lub spółce.
- Oddanie do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jst na warunkach korzystniejszych od rynkowych – nieopłatnie w użyczenie lub w dzierżawę za niższą opłatę.
- Zbywanie mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jst na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku.
- Nieodpłatnie oddawanie w nietypowe użytkowanie drogi publicznej związane ze wzmożoną eksploatacją nawierzchni.
- Udzielanie pomocy indywidualnej na restrukturyzację.
- Udzielanie pomocy na wniosek organizatora imprezy, wydarzenia, przedsięwzięcia np. poprzez zakupu statuetek, nagród rzeczowych itp.
5. Jednostka samorządu terytorialnego, jako potencjalny beneficjent pomocy:
- Pomoc finansowa z PUP na dofinansowania studiów lub szkoleń pracowników, utworzenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej, doposażenie stanowiska osoby niepełnosprawnej, pomoc finansowa na likwidację barier architektonicznych.
- Dotacja ze środków krajowych oraz wspólnotowych na realizację projektów unijnych.
- Dotacje celowe od innych jst na podst. art. 220 ustawy o finansach publicznych.
- Dotacje od wojewody dla domów pomocy społecznej na utrzymanie standardów i zapewnienie bezpieczeństwa oraz na zadania statutowe.
- Dotacje dla placówek oświatowych.
- Zwolnienia z podatku od nieruchomości, środków transportu.
6. Tryby udzielania pomocy publicznej:
- Pojęcie programu pomocowego oraz pomocy indywidualnej.
- Konsekwencje związane z udzielaniem pomocy publicznej poza programem pomocowym.
- Pomoc de minimis w ramach rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013r.
- Pomoc regionalna.
- Pomoc antykryzysowa.
- Przypadki notyfikacji pomocy publicznej do Komisji Europejskiej:
- Procedura zgłoszenia zamiaru udzielenia pomocy publicznej oraz akceptacji,
- Postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Komisją Europejską.
- Udzielanie pomocy publicznej bez zgody Komisji Europejskiej lub niezgodnie z decyzją podjętą przez Komisję Europejską – zwrot pomocy (por. decyzja Komisji nr SA.35388 dotycząca utworzenia portu lotniczego Gdynia-Kosakowo).
Fundusze europejskie i pomoc publiczna