Usuwanie drzew, a formy ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem ochrony gatunkowej

Przedstawimy aktualnie obowiązujące uregulowania prawne dotyczące usuwania drzew, w kontekście przepisów z zakresu form ochrony przyrody. Główny nacisk położymy na to,  jak rozpatrywać wnioski o usunięcie drzew, aby nie naruszać przepisów z zakresu form ochrony przyrody, a wydawane rozstrzygnięcia były wykonalne.

Podczas szkolenia uzyskają Państwo odpowiedź m.in. na następujące pytania:

• Czy zawsze wystarczy tylko zezwolenie na usunięcie drzew? Czy usuwanie drzew na podstawie ustawy o transporcie kolejowym lub Prawa wodnego zwalnia z konieczności uzyskiwania zezwoleń z zakresu ochrony gatunkowej?
• W jaki sposób wydać zezwolenie na usunięcie drzew, aby nie naruszyć innych przepisów, np. z zakresu form ochrony przyrody?
• Od kiedy obowiązują przepisy z zakresu form ochrony przyrody w kontekście usuwania drzew?
• Czy decyzja środowiskowa, pozwolenie na budowę lub zezwolenie na realizację inwestycji lub usunięcie drzew zwalnia z zakazów dotyczących form ochrony przyrody?
• Czy można usuwać drzewa w obrębie obszaru Natura 2000? Czy można wydać zezwolenie na usunięcie drzewa, które jest pomnikiem przyrody? Czy można usuwać drzewa w parkach krajobrazowych?
• Jak pielęgnować drzewa będące pomnikami przyrody?
• Czy można przywracać działalność rolniczą na terenie parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu?
• Czy gatunki chronione żyjące w obrębie drzew to tylko ptaki?
• Jak dokonywać oględzin pod kątem stwierdzenia obecności gatunków chronionych?
• Jak wykonywać prace pielęgnacyjne w obrębie drzew, aby nie naruszyć przepisów z zakresu ochrony gatunkowej?
• Czy można wydać zezwolenie na usunięcie drzewa, na którym są gniazda gawronów?
• Czy można usuwać drzewa z „niezajętymi” gniazdami? Jak to sprawdzić?
• Czy można usuwać gniazda ptaków zimą?
• Jak postępować w przypadku stwierdzenia gatunków chronionych w obrębie drzew przeznaczonych do usunięcia/pielęgnacji?
• Czy można usuwać drzewa w okresie lęgowym?
• Czym jest i ile trwa okres lęgowy?
• Kiedy można usuwać drzewa?
• Jaki powinien być stopień szczegółowości ekspertyz i kto powinien je wykonywać?
• Kto powinien dokonywać oględzin drzew przeznaczonych do usunięcia?
• Kto może być wnioskodawcą w postępowaniu o uzyskanie indywidualnych zezwoleń na odstępstwa od zakazów obowiązujących w różnych formach ochrony przyrody?
• Indywidualne zezwolenia od obowiązujących zakazów – czy zawsze są możliwe do otrzymania?

1. Usuwanie drzew w polskim prawodawstwie (ustawa o ochronie przyrody, Prawo wodne, ustawa o drogach publicznych, ustawa o transporcie kolejowym, specustawy, prawo lokalne, kompetencje organów). 
2. Formy ochrony przyrody (ogólna charakterystyka, kompetencje organów, zwolnienia ze stosowania zakazów).
3. Usuwanie i pielęgnacja zadrzewień na terenie: parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, użytków ekologicznych (charakterystyka zakazów, procedura uzyskiwania indywidualnych derogacji).
4. Usuwanie i pielęgnacja zadrzewień będących pomnikami przyrody (tworzenie i zmiana uchwał rady gminy w zakresie pomników przyrody, uzgodnienia z regionalnymi dyrektorami ochrony środowiska, rozmiary drzew „pomnikowych”, zniesienie pomnika przyrody).
5. Usuwanie drzew a ochrona gatunkowa (charakterystyka zakazów, procedura uzyskiwania indywidualnych derogacji, znajomość gatunków chronionych, niszczenie siedlisk i okazów, niszczenie gniazd i schronień, „okres lęgowy”, terminy usuwania drzew).
6. Odpowiedzialność karna za złamanie zakazów obowiązujących w stosunku do form ochrony przyrody.
7. Procedura wydawania decyzji (również milczącej zgody) na usunięcie drzew z uwzględnieniem form ochrony przyrody:
• Wnioskodawca.
• Materiał dowodowy (ekspertyzy, opinie, protokoły z oględzin, zezwolenia).
• Oględziny (kiedy wykonać, w jakim zakresie, kto powinien je przeprowadzić).
• Zawieszenie postępowania lub wydanie sprzeciwu.
• Kompensacje przyrodnicze.
• Zasady wnoszenia odwołań.
• Problematyka wykonania decyzji.
• Zmiana i wygaszenie decyzji.
8. Dyskusja.

Pracownicy urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów marszałkowskich, urzędów wojewódzkich, samorządowych kolegiów odwoławczych, wojewódzcy konserwatorzy zabytków, spółdzielni mieszkaniowych, zarządcy nieruchomości, pracownicy spółek miejskich, przedsiębiorstw przesyłowych, jednostek drogowych, kolejowych, zarządcy wód, pracownicy firm realizujących wycinki, pielęgnację zieleni, pracownicy firm realizujących inwestycje budowlane (deweloperzy), osoby sporządzające inwentaryzacje zieleni, działające jako pełnomocnicy w postępowaniu przed organem, zarządcy wód, itp.

Wieloletni pracownik administracji rządowej. Specjalista w Wydziale ds. Ochrony Gatunkowej Departamentu Zarządzania Zasobami Przyrody Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Posiada doświadczenie w zakresie stosowania przepisów związanych z ochroną terenów zieleni i zadrzewień, ochroną gatunkową, gatunków obcych inwazyjnych (przygotowanie projektów rozstrzygnięć administracyjnych w I i II instancji, udzielanie interpretacji prawnych). Specjalista z zakresu przepisów dot. usuwania drzew (rozdziału 4 ustawy o ochronie przyrody) oraz orzecznictwa. Legitymuje się też bogatą praktyką dydaktyczną, od 2015 r. prowadzi szkolenia z szerokiego zakresu tematycznego jakim jest usuwanie drzew.