Kongres

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do uczestnictwa w III Kongresie Przewodniczących Rad Gmin, Rad Powiatów i Sejmików Województw, wyjątkowym wydarzeniu poświęconemu wymianie doświadczeń oraz pogłębianiu wiedzy w zakresie działalności samorządowej. Kongres odbędzie się w dniach 7-8 listopada 2025 roku w Trójmieście.

Wydarzenie będzie poświęcone roli przewodniczących i radnych jako liderów przemian w społecznościach lokalnych. Główna idea Kongresu zakłada wzmocnienie pozycji organów stanowiących w systemie samorządu terytorialnego oraz wyposażenie ich przedstawicieli w wiedzę i narzędzia niezbędne do skutecznego i odpowiedzialnego sprawowania funkcji publicznych. Program kongresu został tak skonstruowany, by łączyć refleksję strategiczną z praktycznymi aspektami pracy przewodniczących rad.

Jednym z kluczowych wątków będzie rola przewodniczących i rad w systemie lokalnej demokracji. Dyskusja na temat tego, jakiej rady potrzebują współczesne wspólnoty samorządowe, jest niezwykle aktualna wobec postępujących zmian społecznych, technologicznych i organizacyjnych. Uczestnicy zastanowią się, czy rady mogą i powinny być filarem dalszych reform ustrojowych, a także jak w praktyce kształtować ich pozycję wobec organów wykonawczych i administracji urzędniczej.

Ważnym elementem programu są zagadnienia związane z kompetencjami przewodniczących – zarówno w zakresie formalnym, jak i relacyjnym w sprawach pracowniczych. Omówione zostaną kompetencje przewodniczących względem sekretarzy, skarbników czy pracowników biur rad oraz dobre praktyki współpracy z działami kadr i zespołami obsługi. Zagadnienia te mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania rady jako całości i uniknięcia konfliktów kompetencyjnych.

Osobny blok poświęcony zostanie tematyce legislacyjnej – roli przewodniczącego w przygotowaniu porządku obrad, organizacji głosowań czy redagowaniu uzasadnień do uchwał. W obliczu rosnącej liczby skarg na akty prawa miejscowego oraz częstych ingerencji nadzorczych wojewodów lub Regionalnych Izb Obrachunkowych, kluczowe staje się pytanie, jak przewodniczący mogą wpływać na jakość i odporność uchwał na zarzuty organów nadzoru. W tym kontekście omówiona zostanie również rola sztucznej inteligencji jako potencjalnego wsparcia dla pracy rad – nie tylko w obszarze analizy danych, ale także w konstruowaniu treści uchwał czy w komunikacji z mieszkańcami.

Innym, ważnym filarem programu kongresu będą zagadnienia komunikacji. W dobie polaryzacji społecznej, rosnącej fali dezinformacji i hejtu – szczególnie w mediach społecznościowych – przewodniczący i radni muszą umieć nie tylko zarządzać przekazem, ale też skutecznie bronić dobrego imienia rady i instytucji samorządowych. Dlatego też uczestnicy będą rozmawiać o tym, jak budować autorytet w środowisku lokalnym, jak mówić, żeby być słuchanym i jak przeciwdziałać manipulacjom informacyjnym. W tym kontekście szczególną uwagę poświęcono też praktycznemu problemowi tzw. petycji masowych czy politycznie motywowanych, z którymi przewodniczący często mierzą się w ramach pracy komisji skarg, wniosków i petycji.

Istotnym punktem kongresu będą także sesje poświęcone współpracy między organami JST w zakresie świadczenia usług publicznych. W obliczu kryzysów energetycznych, ekologicznych i finansowych, coraz większe znaczenie zyskują wspólne modele zarządzania usługami, jak gospodarka odpadami, edukacja, transport czy wodociągi. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z doświadczeniami innych gmin i powiatów w tym zakresie oraz zastanowić się nad rolą radnych i przewodniczących w budowaniu ponadlokalnych porozumień.

Nowością w programie będą strefy praktyk i case studies, w których przewodniczący będą mogli przedstawić własne inicjatywy – od rozwiązań organizacyjnych i legislacyjnych po pomysły na partycypację mieszkańców. Taka wymiana dobrych praktyk ma służyć budowaniu sieci kontaktów i wzmacnianiu kultury wzajemnego uczenia się w środowisku samorządowym. Dla radnych powiatowych przewidziano specjalną sesję tematyczną, która ma na celu lepsze włączenie ich w nurt ogólnopolskiej debaty samorządowej.

Integralną częścią kongresu będą również wydarzenia towarzyszące – wizyty studyjne oraz zwiedzanie Gdańska, przygotowane we współpracy z partnerami regionalnymi. Mają one na celu zarówno integrację środowiska przewodniczących, jak i umożliwienie uczestnikom poznania lokalnych modeli zarządzania miejskiego i infrastrukturalnego.

III Kongres Przewodniczących ma być nie tylko forum wymiany doświadczeń, ale także miejscem budowania wspólnej tożsamości środowiska przewodniczących rad, które w obliczu współczesnych wyzwań może i powinno być źródłem pozytywnej zmiany w polskim samorządzie.

Dlatego też program III Kongresu jest tworzony we współpracy z samymi przewodniczącymi rad gmin, powiatów i sejmików województw, co stanowi fundament jego trafności i praktycznego znaczenia. W toku przygotowań zbierane są opinie, sugestie i doświadczenia osób pełniących tę funkcję w różnych częściach kraju, dzięki czemu agenda wydarzenia odpowiada na realne potrzeby i wyzwania, z jakimi mierzą się przewodniczący w codziennej pracy. Taka partycypacyjna formuła przygotowań pozwala nie tylko lepiej dostosować treści merytoryczne do oczekiwań uczestników, ale też wzmacnia poczucie współodpowiedzialności środowiska samorządowego za kształt i jakość debaty publicznej.

Kongres Przewodniczących realizowany był przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego w ubiegłych latach w Wiśle (2023 r.) oraz Jachrance pod Warszawą (2024 r.).

Co roku spotykamy się w innym miejscu. Trójmiasto zostało wybrane na miejsce organizacji III Kongresu Przewodniczących nieprzypadkowo – to miejsce o wyjątkowym znaczeniu symbolicznym i praktycznym dla polskiego samorządu. To właśnie tutaj narodziła się „Solidarność”, ruch, który dał początek przemianom demokratycznym w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, a którego dziedzictwo wciąż inspiruje do obywatelskiego zaangażowania i walki o prawa wspólnot lokalnych. Jednocześnie Trójmiasto i całe Pomorze są dziś uznawane za jeden z najbardziej innowacyjnych regionów w zakresie zarządzania publicznego, wdrażania rozwiązań cyfrowych i rozwoju partycypacji obywatelskiej. W przededniu jubileuszu stulecia miasta Gdyni Trójmiasto stanowi nie tylko symboliczne, ale i praktyczne tło do debaty o przyszłości polskiej samorządności.

Wiemy, że Państwa praca wymaga radzenia sobie z niespodziewanymi problemami. Liczymy, że podczas Kongresu uzyskacie Państwo odpowiedzi na wiele pytań, które pojawiają się podczas wykonywania obowiązków oraz wymienicie się wzajemnie wieloma cennymi doświadczeniami.

Jesteśmy przekonani, że Kongres Przewodniczących będzie dla Państwa inspirującym i ciekawym wydarzeniem. Formuła Kongresu jest tak przygotowana by zapewnić możliwość dyskusji wszystkim zainteresowanym uczestnikom. Jako organizatorzy chcemy by głos Przewodniczących Rad i Sejmików był słyszalny. Liczymy, że wnioski z naszych obrad posłużą do sformułowania postulatów zmian w prawie oraz wypracowania dobrych praktyk.

Zapraszamy Państwa do udziału i współtworzenia III Kongresu Przewodniczących Rad Gmin, Rad Powiatów i Sejmików Województw. Spotkajmy się w dniach 7-8 listopada w Hotel Courtyard Gdynia Waterfront w Gdyni by wspólnie porozmawiać o roli przewodniczących i radnych jako liderów przemian w społecznościach lokalnych.