Praktyczne aspekty inwentaryzacji w 2024 r.

• Inwentaryzacja to cyklicznie wykonywane działanie, polegające na podsumowaniu stanu rzeczowego i majątkowego danej jednostki. Mimo, iż nie jest to zagadnienie nowe, niezmiennie powoduje liczne wątpliwości na etapie opracowywania spisu faktycznego mienia, czy też uzgadnianiu stanu, a tym bardziej na etapie wyjaśniania niezgodności pomiędzy ustalonym stanem na dzień przeprowadzania czynności inwentaryzacyjnych a danymi, wynikającymi z ewidencji.
• Podczas proponowanego szkolenia, krok po kroku, przeanalizujemy zasady prawidłowego przeprowadzania, rozliczenia i dokumentowania inwentaryzacji. Omówimy najważniejsze, przydatne w praktyce zagadnienia, pomocne do sprawnego i skutecznego wdrożenia procesu inwentaryzacji w jednostce:
- rodzaje i metody inwentaryzacji,
- techniki inwentaryzacji – wraz z opisaniem zalet i wad każdej z technik,
- rolę, obowiązki i odpowiedzialność pracowników jednostki w procesie inwentaryzacji,
- spis z natury – etapy przeprowadzania,
- uprawnienia i obowiązki komisji inwentaryzacyjnej,
- przeprowadzenie inwentaryzacji metodą potwierdzenia oraz weryfikacji z dokumentacją,
- ustalanie, wyjaśnianie i rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych – ewidencja księgowa,
- dokumentowanie procesu inwentaryzacji,
- inwentaryzacja a podatki.

• Poznanie zasady organizacji i dokumentacji inwentaryzacji: podziału kompetencji, zakresu obowiązków osób odpowiedzialnych, etapów i terminów przeprowadzania.
• Zdobycie, uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy na temat metod inwentaryzacji: spisu z natury, potwierdzenia sald, czy weryfikacji.
• Poznanie procedury ustalania i rozliczania oraz dokumentowania różnic inwentaryzacyjnych w księgach rachunkowych, a także w księdze przychodów i rozchodów oraz problematyki podatku VAT w aspekcie zaistniałych niedoborów i otrzymanych za nie odszkodowań.
• Zapoznanie z najczęściej występującymi nieprawidłowościami i błędami z zakresu inwentaryzacji wraz ze zdobyciem informacji dotyczących prawidłowych sposobów postępowania.
• Uzyskanie wskazówek i porad w zakresie przeprowadzania i dokumentowania inwentaryzacji.
• Poznanie odpowiedzi na pojawiające się pytania i wątpliwości w przedmiocie zajęć.

1. Istota i klasyfikacja inwentaryzacji:
• Podstawy prawne inwentaryzacji.
• Cele inwentaryzacji.
• Istota, odmiany (rodzaje) i zadania inwentaryzacji.
• Przedmiot i metody inwentaryzacji.
• Terminy i częstotliwość inwentaryzacji.
• Etapy inwentaryzacji.
2. Rodzaje inwentaryzacji:
• Inwentaryzacja okresowa.
• Inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza.
• Inwentaryzacja przeprowadzana w szczególnych okolicznościach.
• Inwentaryzacja ciągła.
• Inwentaryzacja kontrolna.
3. Podstawowe zasady organizacji inwentaryzacji:
• Dokumentacja inwentaryzacyjna.
• Instrukcja inwentaryzacyjna.
• Charakter prawny instrukcji inwentaryzacyjnej.
• Znaczenie i treść instrukcji inwentaryzacyjnej.
• Przykłady nieprawidłowych zapisów instrukcji inwentaryzacyjnej.
4. Obowiązki osób przeprowadzających inwentaryzację.
5. Spis z natury wspomagany informatycznie.
6. Przygotowanie i przeprowadzenie spisu z natury:
• Czynności poprzedzające spis z natury.
• Zasady postępowania z dokumentacją spisową.
• Pomiar spisywanych zapasów.
• Szczególne sytuacje w czasie spisu z natury zapasów.
• Kontrola przebiegu spisu z natury zapasów.
• Zakończenie spisu z natury zapasów.
• Spis z natury środków trwałych.
• Spis z natury gotówki.
7. Spis z natury:
• Etap I - przygotowawczy spisu z natury:
- Przeprowadzenie szkolenia osób uczestniczących w inwentaryzacji.
- Przeprowadzenie oględzin środków trwałych pod względem oznakowania oraz kompletności i przydatności do użytkowania oraz dokonanie w razie potrzeby kasacji składników zniszczonych i niezdatnych do użytkowania.
- Zarządzenie przez kierownika jednostki przeprowadzenia spisu z natury.
- Przygotowanie obszaru jednostki (pól spisowych) do czynności spisu z natury.
- Sprawdzenie, czy wszystkie dokumenty związane z przychodem i rozchodem składników zostały przekazane do księgowości.
- Sprawdzenie zgodności zapisów ewidencji analitycznej z ewidencją syntetyczną.
• Etap II – właściwy spis z natury:
- Wydanie arkuszy spisu z natury i przystąpienie do spisu.
- Złożenie przez osoby materialnie odpowiedzialne lub osobę odpowiedzialną za gospodarowanie składnikami majątku oświadczenia.
- Zwrócenie przez zespoły spisowe arkuszy spisu z natury przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej.
- Kontrola czynności spisowych.
- Przekazanie przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej arkuszy spisowych do wyceny oraz porównania ze stanem księgowym.
• Etap III – rozliczeniowy:
- Wycena arkuszy spisowych.
- Uzgodnienie stanu ewidencyjnego i faktycznego w drodze porównania ustaleń zawartych w arkuszach spisowych z ewidencją.
- Przekazanie przez służby księgowe przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej wyników wyceny i rozliczenia spisu z natury.
- Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych poprzez wyjaśnienie okoliczności i przyczyn ich powstania.
- Przeprowadzenie w razie potrzeby spisów dodatkowych.
- Sporządzenie protokołu rozliczenia wyników przeprowadzonej inwentaryzacji oraz sformułowanie wniosków w sprawie rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych.
- Podjęcie decyzji w sprawie sposobu rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych.
- Księgowe rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych.
• Etap poinwentaryzacyjny:
- Realizacja wniosków dotyczących poprawności gospodarowania posiadanym majątkiem.
- Korekta procedur kontroli zarządczej w celu udoskonalenia procesu przeprowadzania inwentaryzacji i zarządzania działalnością jednostki.
- Rozliczenie osób, którym przypisano odpowiedzialność za stwierdzone niedobory lub szkody.
- Przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji inwentaryzacyjnej.
• Nowoczesne techniki spisu z natury środków trwałych.
• Uprawnienia i obowiązki przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej.
• Uprawnienia i obowiązki komisji inwentaryzacyjnej.
• Arkusz spisu z natury.
• Inwentaryzacja drogą spisu z natury, znajdujących się w jednostce składników aktywów, będących własnością innych jednostek, powierzonych jej do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania.
8. Inwentaryzacja drogą uzyskania potwierdzeń:
• Zakres przedmiotowy inwentaryzacji przez uzyskanie potwierdzeń.
• Procedury inwentaryzacji drogą potwierdzeń.
• Wyjaśnienie i rozliczenie różnic, wynikających z inwentaryzacji w drodze potwierdzenia sald.
• Inwentaryzacja środków pieniężnych na rachunkach bankowych.
• Inwentaryzacja należności.
• Inwentaryzacja aktywów finansowych innych niż środki pieniężne na rachunkach bankowych przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej.
• Inwentaryzacja składników aktywów przekazanych do użytkowania innym jednostkom.
9. Inwentaryzacja przez porównanie stanów, wynikających z ksiąg rachunkowych z dokumentacją:
• Zakres przedmiotowy inwentaryzacji przez porównanie z dokumentacją.
• Procedura inwentaryzacji drogą porównań.
• Ustalanie i weryfikacja wartości składników w drodze porównań z dokumentacją źródłową.
• Przeprowadzanie i dokumentowanie inwentaryzacji metodą weryfikacji z dokumentacją.
• Inwentaryzacja gruntów.
• Inwentaryzacja wartości niematerialnych i prawnych.
• Inwentaryzacja środków trwałych w budowie.
• Inwentaryzacja rozrachunków z pracownikami.
• Inwentaryzacja kapitałów jednostki.
10. Inwentaryzacja a podatki:
• Inwentaryzacja a podatek dochodowy.
• Rozliczenie niedoborów inwentaryzacyjnych.
• Rozliczenie nadwyżek inwentaryzacyjnych.
• Inwentaryzacja a podatek VAT.
11. Podsumowanie. Pytania i odpowiedzi.

• Szkolenie skierowane jest dla osób zarządzających, członków komisji inwentaryzacyjnych, pracowników działów finansowo-księgowych.
• Szkolenie skierowane jest zarówno do osób początkujących (mających niewielkie lub bez doświadczenia w rachunkowości), jak i do tych, które posiadają już praktykę księgową, ale pragną pogłębić swoją wiedzę z tej dziedziny.

Współautorka książki „Rachunkowość projektów współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej” ODDK Gdańsk 2015. Autorka publikacji w czasopismach o tematyce z rachunkowości dotacji unijnych. Doświadczony wykładowca z wieloletnią praktyką, niezależny konsultant z dziedziny rachunkowości, finansów, dotacji unijnych. Od 1999 roku pracownik naukowy Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu. Stały współpracownik wielu firm szkoleniowych, urzędów marszałkowskich, Ministerstwa Gospodarki w zakresie rachunkowości finansowej, finansów, rachunku kosztów, rachunkowości zarządczej, finansów przedsiębiorstw, oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstw, księgowości projektów unijnych, przygotowywania biznes planów w celu pozyskania środków unijnych. Audytor projektów unijnych.